Couperin: Leçon de ténèbres | Les Talens Lyriques

2013.06.11 | baroque |

Lecons de tenebres

Couperin: Leçon de ténèbres
Les Talens Lyriques
(Decca: 466 776-2)

クープランのルソン・ド・テネブレは、旧約聖書の哀歌をテクストとしている。
第1ルソンは哀歌第1章第1節から第5節まで、第2ルソンは第6節から第9節まで、第3ルソンは第10節から第14節までをそれぞれ扱う。その内容はエルサレムの陥落である。イスラエルが神に背き他国と同盟し他の神々に仕えたためにヤハウェから罰を下される。同盟国を敵として差し向けられて、エルサレムは苦難の道を歩む。この構図は時代を超えた普遍的なものとして記憶したい。

ルセは最近はオペラ指揮者として活躍しているけど、自分の中ではどちらかと言うとまだまだクラヴサン奏者としてのイメージが強く残っている人。でも、クリスティのようにクラヴサンを使うのではなく、オーソドックスにオルガンを弾いてソプラノを先導する。ソプラノはジャンスとピオーの2人で、第1ルソンをピオーが、第2ルソンをジャンスが歌う。第3ルソンは当然この2人の共演。ピオーの歌が硬質で端正な佇まいをしているのに対して、ジャンスの歌は柔らかくて包容力がある。そして、薄幸そうな表現をしろと言われればサラリとやってしまうという点で、2人のキャラは共通している。

表現のピークは各ルソンの最後に置かれる「エルサレムよ、神なる主に立ち帰れ」Jerusalem convertere ad Dominum Deum tuumである。このテクストは哀歌ではなく同じ旧約聖書のホセア書によるというから、第14章第2節のConvertere Israhel ad Dominum Deum tuumを翻案したのだろう。このCDはトラックを細かく切っているから、各ルソンのこの部分だけを並べて聴くことができるから便利だ。第1ルソンと第2ルソンの沈痛な表情に対して、第3ルソンのデュエットは輝きに満ちている。立ち帰る先にある、希望と確信の輝き。

Véronique Gens, Sandrine Piau (S)

Trois leçons de ténèbres
Laetentur coeli
Magnificat
Victoria, Christo resurgenti

Leçon 1
Incipit Lamentatio Jeremiae Prophetae.
ALEPH. Quomodo sedet sola civitas plena populo!
Facta est quasi vidua domina gentium;
princeps provinciarum facta est sub tributo.
BETH. Plorans plorat in nocte, et lacrimae eius in maxillis eius;
non est qui consoletur eam ex omnibus caris eius:
omnes amici eius spreverunt eam et facti sunt ei inimici.
GHIMEL. Migravit Iudas prae afflictione et multitudine servitutis;
habitat inter gentes nec invenit requiem:
omnes persecutores eius apprehenderunt eam inter angustias.
DALETH. Viae Sion lugent,
eo quod non sint qui veniant ad sollemnitatem;
omnes portae eius destructae, sacerdotes eius gementes,
virgines eius afflictae, et ipsa oppressa amaritudine.
HETH. Facti sunt hostes eius in caput, inimici eius in securitate,
quia Dominus afflixit eam propter multitudinem iniquitatum eius;
parvuli eius ducti sunt captivi ante faciem tribulantis.
Jerusalem convertere ad Dominum Deum tuum.

Leçon 2
VAU. Et egressus est a filia Sion omnis decor eius;
facti sunt principes eius velut cervi non invenientes pascua
et abierunt absque fortitudine ante faciem persequentis.
ZAIN. Recordata est Ierusalem
dierum afflictionis suae et peregrinationis,
omnium desiderabilium suorum, quae habuerat a diebus antiquis,
cum caderet populus eius in manu hostili, et non esset auxiliator;
viderunt eam hostes et deriserunt interitum eius.
HETH. Peccatum peccavit Ierusalem, propterea abominabilis facta est;
omnes, qui glorificabant eam, spreverunt illam,
quia viderunt ignominiam eius:
ipsa autem gemens conversa est retrorsum.
TETH. Sordes eius in fimbriis eius, nec recordata est finis sui;
deposita est vehementer, non habens consolatorem.
Vide, Domine, afflictionem meam, quoniam erectus est inimicus!
Jerusalem convertere ad Dominum Deum tuum.

Leçon 3
IOD. Manum suam misit hostis ad omnia desiderabilia eius,
quia vidit gentes ingressas sanctuarium suum,
de quibus praeceperas, ne intrarent in ecclesiam tuam.
CAPH. Omnis populus eius gemens et quaerens panem;
dederunt pretiosa quaeque pro cibo ad refocillandam animam.
Vide, Domine, et considera, quoniam facta sum vilis!
LAMED. O vos omnes, qui transitis per viam, attendite et videte,
si est dolor sicut dolor meus, quem paravit mihi,
quo afflixit me Dominus in die irae furoris sui.
MEM. De excelso misit ignem, in ossa mea immisit eum;
expandit rete pedibus meis, convertit me retrorsum:
posuit me desolatam, tota die maerore confectam.
NUN. Vigilavit super iniquitates meas,
in manu eius convolutae sunt et impositae collo meo;
debilitavit virtutem meam:
dedit me Dominus in manu, de qua non potero surgere.
Jerusalem convertere ad Dominum Deum tuum.

tag:

prev:
next: