Couperin: Leçon de ténèbres | Les Arts Florissants

2013.06.04 | baroque |

Couperin: Lecons de tenebres

Couperin: Leçon de ténèbres
Les Arts Florissants
(Erato: 0630-17067-2)

フランス・バロックの小さい編成の教会音楽を訪ね歩いていると、必ずルソン・ド・テネブルに行き着く。17世紀後半から18世紀にかけてのフランスでは聖週間における歌舞音曲が禁止されていて、その例外としてルソン・ド・テネブルが演奏されていた。簡単におさらいをするとそういうことになる。

もともとは歌い手が即興で歌っていたが、18世紀に入るとオルガニストたちが作曲するようになって、曲としての体裁が整えられたという。1688年にルイ14世の宮廷オルガニストに就任したクープランは、そんなオルガニスト中でもピカピカの存在だったのだろう。聖水曜日のためのルソン・ド・テネブレのセットを作曲した。

ソフィー・デイヌマンとパトリシア・プティボンの2人のソプラノを擁したウィリアム・クリスティの演奏は、煌びやかな音に一瞬耳を疑う。クラヴサン！オルガンのイメージが強いルソンがキラキラで彩られる。1996年録音だけに2人とも若い。特にプティボンの細い線から繰り出される劇性に揺さぶられた。デイヌマンも表現の奥行きは深いが、こちらはすこし落ち着いた味わい。安心して身を任せられる。

Sophie Daneman, Patricia Petibon (S)

Trois leçons de ténèbres
Quatre Versets

Leçon 1
Incipit Lamentatio Jeremiae Prophetae.
ALEPH. Quomodo sedet sola civitas plena populo!
Facta est quasi vidua domina gentium;
princeps provinciarum facta est sub tributo.
BETH. Plorans plorat in nocte, et lacrimae eius in maxillis eius;
non est qui consoletur eam ex omnibus caris eius:
omnes amici eius spreverunt eam et facti sunt ei inimici.
GHIMEL. Migravit Iudas prae afflictione et multitudine servitutis;
habitat inter gentes nec invenit requiem:
omnes persecutores eius apprehenderunt eam inter angustias.
DALETH. Viae Sion lugent,
eo quod non sint qui veniant ad sollemnitatem;
omnes portae eius destructae, sacerdotes eius gementes,
virgines eius afflictae, et ipsa oppressa amaritudine.
HETH. Facti sunt hostes eius in caput, inimici eius in securitate,
quia Dominus afflixit eam propter multitudinem iniquitatum eius;
parvuli eius ducti sunt captivi ante faciem tribulantis.
Jerusalem convertere ad Dominum Deum tuum.

Leçon 2
VAU. Et egressus est a filia Sion omnis decor eius;
facti sunt principes eius velut cervi non invenientes pascua
et abierunt absque fortitudine ante faciem persequentis.
ZAIN. Recordata est Ierusalem
dierum afflictionis suae et peregrinationis,
omnium desiderabilium suorum, quae habuerat a diebus antiquis,
cum caderet populus eius in manu hostili, et non esset auxiliator;
viderunt eam hostes et deriserunt interitum eius.
HETH. Peccatum peccavit Ierusalem, propterea abominabilis facta est;
omnes, qui glorificabant eam, spreverunt illam,
quia viderunt ignominiam eius:
ipsa autem gemens conversa est retrorsum.
TETH. Sordes eius in fimbriis eius, nec recordata est finis sui;
deposita est vehementer, non habens consolatorem.
Vide, Domine, afflictionem meam, quoniam erectus est inimicus!
Jerusalem convertere ad Dominum Deum tuum.

Leçon 3
IOD. Manum suam misit hostis ad omnia desiderabilia eius,
quia vidit gentes ingressas sanctuarium suum,
de quibus praeceperas, ne intrarent in ecclesiam tuam.
CAPH. Omnis populus eius gemens et quaerens panem;
dederunt pretiosa quaeque pro cibo ad refocillandam animam.
Vide, Domine, et considera, quoniam facta sum vilis!
LAMED. O vos omnes, qui transitis per viam, attendite et videte,
si est dolor sicut dolor meus, quem paravit mihi,
quo afflixit me Dominus in die irae furoris sui.
MEM. De excelso misit ignem, in ossa mea immisit eum;
expandit rete pedibus meis, convertit me retrorsum:
posuit me desolatam, tota die maerore confectam.
NUN. Vigilavit super iniquitates meas,
in manu eius convolutae sunt et impositae collo meo;
debilitavit virtutem meam:
dedit me Dominus in manu, de qua non potero surgere.
Jerusalem convertere ad Dominum Deum tuum.

tag:

prev:
next: